به نقل از «ایمنا»

بالاتر بودن میزان خودکشی بین پزشکان / مؤلفه‌های مدل «خودکشی صفر»

تاریخ انتشار: ۲۰ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۶۶۱۱۳۶

امروزه با توجه به پدیده زندگی پرمشغله مدرن، شهرنشینی، سطح بالای استرس و اضطراب و درگیری افراد با اختلالات روانی، خودکشی و پیشگیری از آن یکی از مهم‌ترین موضوعاتی به شمار می‌رود که در سطح جهانی مورد توجه قرار گرفته و تمام کارشناسان و مسئولان، سعی بر افزایش آگاهی افراد در خصوص این پدیده دارند.

به گزارش خبرنگار ایمنا، داشتن افکار خودکشی، اقدام به خودکشی و خودکشی کامل به‌عنوان یکی از مسائل اجتماعی و روانی جامعه تلقی می‌شود که موجب شده مسئولان، سازمان‌ها و نهادهای تخصصی، کارشناسان و متخصصان این حوزه به فکر رفع این معضل باشند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بنابر گفته اردشیر بهرامی، جامعه‌شناس، یکی از مهم‌ترین روش‌ها و رویکردهایی که به کاهش خودکشی کمک می‌کند، توسعه و تعمیق آموزش‌های موجود است. آموزش می‌تواند در سطح عام جامعه برای خانواده‌ها، مدارس و گروه‌های اجتماعی، مناطق و محلات خاصی که به عنوان کانون خودکشی تلقی می‌شود، صورت گیرد.

خودکشی دومین علت مرگ دستیاران پزشکی به خصوص در دو سال اول دوران آموزشی در آمریکا است

فهیمه سعید، استادیار گروه روان‌پزشکی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، با اشاره به خودکشی و سلامت روان بین دستیاران تخصصی، اظهار کرد: پزشکان با توجه به میزان بالای استرس شغلی از نظر سلامت روان آسیب‌پذیر هستند و در مقایسه با جمعیت عمومی، در جهان میزان خودکشی بین پزشکان حدود ۱.۵ تا سه برابر بیشتر است.

وی با بیان اینکه بین ۵۵ شغلی که مورد بررسی قرار گرفته است، خطر خودکشی از ۲.۷۳ میان پزشکان تا ۰.۴۴ میان معماران متغیر بوده است، افزود: در میان افرادی که از یک بیماری روانی رنج می‌برند، شغل ارتباط کمی با خودکشی دارد، به جز برای پزشکان که در آن خطر بیش از حد ۳.۶۲ است.

استادیار دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی تصریح کرد: خودکشی دومین علت مرگ دستیاران پزشکی به خصوص در دو سال اول دوران آموزشی در آمریکا است. نتایج یک بررسی دیگر در هند نیز نشان داد که در یک دهه ۲۰۱۰ - ۲۰۱۹ از بین ۳۵۸ مورد مرگ پزشک ناشی از خودکشی، ۱۲۶ دانشجوی پزشکی، ۱۰۵ دستیاران تخصصی پزشکی و ۱۲۸ پزشک بوده است.

وی با اشاره به اینکه «افسردگی» شایع‌ترین اختلال روان‌پزشکی بین پزشکان است، ادامه داد: مطالعات متعدد، شیوع اضطراب و افسردگی بین دستیاران را بیش از مردم جامعه نشان داده است. شیوع اضطراب و افسردگی بین دستیاران کشورهایی با درآمد کم تا متوسط، بیش از کشورهای با درآمد بالا است.

سعید خاطرنشان کرد: شیفت کاری طولانی و غیرقابل پیش‌بینی، محرومیت از خواب، فرسودگی شغلی و اختلال در عملکرد شناختی‌، موقعیت‌های پر استرس مانند شرایط اضطراری مرگ و دسترسی آسان به وسایل آسیب رساندن به خود، از عوامل خطر خودکشی به شمار می‌رود.

آمار خودکشی‌ها در ایران بسیار کمتر از جهان است

حمید یعقوبی، رئیس جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی ایران، اظهار کرد: تعداد خودکشی در ایران در مقایسه با جهان بسیار کمتر است و سالانه بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار نفر در دنیا بر اثر خودکشی می‌میرند. آمارهایی از کشور آمریکا وجود دارد که نشان می‌دهد از بین افرادی که بر اثر خودکشی جان خود را از دست می‌دهند، ۴۵ درصد به سیستم مراقبت‌های بهداشتی در یک ماه قبل از مرگ خود مراجعه کرده‌اند؛ در حالی که تنها ۲۰ درصد در آن دوره به یک متخصص سلامت روان مراجعه داشته‌اند.

وی افزود: مهم‌ترین چیزی که می‌تواند بین فرد خودکشی‌کننده و پایان دادن به زندگی او قرار گیرد «زمان» است. تحقیقات نشان می‌دهد کاهش موقت دسترسی افراد به ابزار کشنده اثرگذار است، لذا اگر قرار باشد از طریق مدل در سیستم بهداشتی درمانی، فرد خودکشی‌گرا را شناسایی و برای او مداخلات انجام دهیم، مدل «خودکشی صفر» نامیده خواهد شد.

رئیس جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی ایران با اشاره به شکاف بین دستگاه‌های اجرایی و جزیره‌ای عمل کردن بعضی دستگاه‌ها در پیشگیری از خودکشی، گفت: سیستم باید متحد و منسجم باشد. مؤلفه‌های مدل خودکشی صفر دارای هفت مؤلفه رهبری، آموزش، غربالگری، پوشش گسترده، درمان، گذار و ارزشیابی و ارتقای کیفیت است.

وی اضافه کرد: از زمانی که بیمار به مرکز وارد می‌شود، تمام پرسنل باید آموزش ببینند و نسبت به خودکشی صفر متعهد باشند. هدف از غربالگری، پیش‌بینی خودکشی نیست، بلکه برنامه‌ریزی مؤثر برای مراقبت از خودکشی است. هنگامی که غربالگری خطر خودکشی را نشان می‌دهد، اطلاعات بیشتر با هدف ایجاد فرمول‌بندی خطر بر اساس پس زمینه خاص بیمار جمع‌آوری می‌شود.

پیشگیری از خودکشی با تدابیر درست و کارشناسانه باید انجام شود

نوشین میرجهانیان، دکترای تخصصی مشاوره، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: خودکشی به معنای از بین بردن عمدی خود است و با آسیب زدن به خود تفاوت دارد، افرادی که به خود آسیب می‌زنند، شاید قصد از بین بردن خود را نداشته باشند، اما افرادی که قصد خودکشی دارند، با نیت به پایان رساندن زندگی به خود آسیب می‌رسانند.

وی افزود: به اعتقاد دورکیم، جامعه‌شناس بزرگ کلاسیک قرن نوزدهم، خودکشی، هر نوع مرگی است که نتیجه مستقیم یا غیرمستقیم کردار مثبت یا منفی خود قربانی محسوب می‌شود و فرد به نتیجه آن آگاه بوده است.

دکترای تخصصی مشاوره با بیان اینکه افراد در سنین و جنسیت‌های متفاوت اقدام به خودکشی می‌کنند، ادامه داد: خودکشی رفتاری پیچیده و در برگیرنده تمایل و افکار تا اقدام به آن است و منجر به مرگ می‌شود و بر اساس آمار، زنان بیش از مردان اقدام به خودکشی می‌کنند، اما میزان خودکشی منجر به مرگ در مردان بالاتر است.

وی تصریح کرد: نکاتی از جمله اینکه چرا انسان‌ها خودکشی می‌کنند، چه نوع حالاتی افراد را به انجام چنین رفتار افراطی سوق می‌دهد و فرد در زمان داشتن افکار خودکشی چه چیزی را برای خود اولویت قرار داده، همیشه قابل تأمل است.

میرجهانیان ادامه داد: وقتی نوبت به تعیین علت خودکشی می‌رسد، دلایل متعددی وجود دارد که چرا شخصی تصمیم می‌گیرد خودکشی کند؛ با این حال چند علت، عوامل اصلی خودکشی در سطح جهان محسوب می‌شود.

وی گفت: تصور اینکه چه چیزی باعث خودکشی یک دوست، یکی از اعضای خانواده یا افراد مشهور شده، دشوار است، ممکن است هیچ علامت هشداردهنده واضحی در خصوص این اقدام آن‌ها وجود نداشته و این اقدام تعجب‌برانگیز باشد.

لزوم داشتن نگاهی ویژه به پیشگیری از خودکشی

دکترای تخصصی مشاوره با بیان اینکه عوامل بسیاری با هم ترکیب می‌شوند تا فرد را به تصمیم‌گیری برای خودکشی سوق دهد، ادامه داد: امروزه خودکشی یکی از معضلات اجتماعی دارای ابعاد مختلف است و به عنوان بخشی از انحرافات اجتماعی شناخته می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه خودکشی در جوامع در حال افزایش است و در بیشتر کشورها خودکشی از ١٠ علت اول مرگ در تمام سال‌های زندگی افراد محسوب می‌شود، از همین رو، باید به پیشگیری از آن نگاهی ویژه داشت.

میرجهانیان افزود: خودکشی، خانواده و جامعه را به خطر می‌اندازد و افکار آن باعث می‌شود که فرد نتواند وظیفه خود را به خوبی انجام دهد و در غوطه زدن نگرانی و استرس و آینده مبهم، شرایط خاصی برای خود انتخاب کند؛ به عبارتی خودکشی نشانه‌ای از سردرگمی شخصیتی است.

خودکشی افراد چه دلایلی دارد؟

وی تصریح کرد: خودکشی افزون بر آزردگی خاطر افراد، فشاری را روی بازماندگان و اطرافیان می‌آورد و ممکن است زمینه‌ساز بروز چالش‌های روحی و روانی در اطرافیان شود، بنابراین شناخت ریشه‌ها و دلایل این اقدام ضرورت دارد.

دکترای تخصصی مشاوره گفت: بر اساس تحقیقات انجام شده، دلایل خودکشی می‌تواند عواملی مانند تطابق نداشتن خواسته‌ها و آرزوها با شرایط روزمره که فرد را دچار ناامیدی می‌کند، نبود حمایت اجتماعی، عوامل و اختلالات روانی، استرس‌ها و ضربه‌های روحی، مصرف مواد و تکانشگری، از دست دادن عزیزان، جدایی و شکست، ناامیدی شدید، احساس بی‌ارزشی، بیماری، دردهای مزمن و لاعلاج، انزوای اجتماعی و طرد شدن غیرعمد، افسردگی بالا و نادیده گرفته شدن باشد.

وی ادامه داد: صرف نظر از دلیل دقیق خودکشی، یک خانواده و جامعه سالم باید مزایای درک شدن و انگیزه زندگی را برای افراد بیشتر کند تا تاب‌آوری خود را در برابر مشکلات بالا ببرند. شاید دلیل اصلی خودکشی یک فرد آشکار نشود، اما می‌توان با تدابیر درست و کارشناسانه برای موارد مشابه پیشگیری لازم را انجام داد.

کد خبر 686580

منبع: ایمنا

کلیدواژه: خودكشي خودکشی در ایران اقدام به خودکشی مقابله با خودکشی دلایل خودکشی خودکشی نوجوانان افزایش خودکشی در ایران خودکشی جوانان خودکشی کودکان آمار خودکشی با قرص برنج خودکشی در جهان آمار خودکشی در ایران افکار خودکشی آمار خودکشی بحران خودکشی در ایران خودکشی دختر جوان خودکشی پرستاران روز جهانی پیشگیری از خودکشی تبعات خودکشی روز خودکشی شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق پیشگیری از خودکشی خودکشی صفر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۶۶۱۱۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

روند افزایشی خودکشی از 1388 تا 1401

خودکشی، امری عمومی در جوامع انسانی است. از این رو، می‌توان آن را هم در تمام جوامع و هم در دوره‌های گوناگون تاریخی سراغ گرفت. هر چند خودکشی با عوامل محیطی و اجتماعی ارتباطی تنگاتنگ دارد، اما همیشه و در هر شرایطی به عنوان مسأله اجتماعی بروز پیدا نمی‌کند. آن چه که خودکشی را در سطح مسأله اجتماعی بازنمایی می‌کند، از یک سو نرخ خودکشی و از سوی دیگر احساس عمومی نسبت رواج آن و نیز تمایل به خودکشی است. نرخ خودکشی هر چند خود را در آمارها نشان می‌دهد، اما در مواجهه با مصادیق خودکشی، فهم عامه نیز درکی از رسیدن تعدد خودکشی به مرزهای نوعی از ترس اجتماعی دارد؛ چرا که خودکشی در شرایط آنومیک و بحرانی، پدیده‌ای سرایتی است و با گسترش و تنوع آن، افراد مستعد را به خود مشغول می‌کند.

-اگر فضای اجتماعی تقویت کننده این تمایل و احساس باشد، خودکشی مانند یک ویروس ذهنی، افراد بسیاری را با خود درگیر می‌کند. خودسوزی زنان ایلامی نمونه بارز این سرایت‌پذیری است. خودکشی پزشکان نیز از این نوع است؛ وقتی پزشکی که از نظر ما دارای شغلی با منزلت اجتماعی بالایی است و به نظر موفق می‌آید، به عنوان فردی اثرگذار بر محیط خود نقش‌آفرینی می‌کند، دست به خودکشی می‌زند، دیگر پزشکان را به عنوان راهی برای رهایی از فشارهای محیطی به اندیشه وامی‌دارد. این که در مدت کوتاهی، جامعه با خودکشی افرادی مواجه شده که پیش از آن یا در این باره خبری نمی‌شنید و یا چنان نادر بود که شاخک‌های فهم عامه نسبت به آن به عنوان موضوعی متفاوت حساس نمی‌شد، واجد اهمیت است. 20 خودکشی موفق پزشکان در سال گذشته، عدد کوچکی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت. خودکشی کارگران در محل کار خود از طریق حلق آویز و یا خودسوزی که سال گذشته موارد متعددی گزارش شد، از این زمره است که می‌تواند به راحتی به دیگرانی که آن شرایط را دارند، سرایت کند.

وقتی به خودکشی به عنوان پدیده اجتماعی نگاه می‌کنیم، باید آمار آن و روند تحولات آن را مورد توجه قرار دهیم. متأسفانه آمار خودکشی در ایران چندان دقیق نیست. سابقه گردآوری منظم آمار خودکشی در ایران چندان طولانی نیست و ما اطلاعات دقیقی از آمار خودکشی دهه‌های گذشته را یا نداریم و یا دقیق نداریم. به عنوان مثال، آمار ثبتی مشخصی از خودکشی پیش از انقلاب و دو دهه اول پس از پیروزی انقلاب اسلامی نداریم. در حال حاضر نیز بین آمار انتشار یافته از سوی مرکز آمار ایران در سالنامه‌های آماری که عمدتا متکی به آمار نیروی انتظامی است با آمار پزشکی قانونی تفاوت وجود دارد که قابل توجیه است(اولی مربوط به خودکشی در صحنه وقوع خودکشی و دومی مربوط به نتیجه خودکشی پس از رساندن فرد به بیمارستان و عدم موفقیت درمان در مورد تعدادی دیگر می‌شود)، اما انتشار دوگانه آن می‌تواند موجب خطای توصیف و تحلیل پدیده خودکشی شود.

به عنوان مثال داده‌های سالنامه آماری مرکز آمار ایران طی سال‌های 1380 تا 1391 نشان می‌دهد که 27168 نفر بر اثر خودکشی فوت شده بودند. این در حالی است که براساس آمار سازمان پزشکی قانونی کشور فوت‌شدگان ناشی از خودکشی در این دوره 38691 نفر بود که حدود 11523 نفر بیشتر از مرکز آمار ایران است. به هر صورت باید در نظر داشته باشیم که آمار موجود در ایران، حداقلی است و واقعیت تعداد خودکشی بیش از تعدادی است که اعلام می‌شود؛ چرا که باید در نظر گرفت که ما در ایران با نوعی از پنهان کاری در بیان خودکشی در برخی از لایه‌های اجتماعی به خاطر انگ خودکشی مواجه هستیم، و یا حتی نگاه امنیتی به خودکشی در بین برخی افراد و سازمان‌ها می‌تواند در انتشار آمار خودکشی سهم داشته باشد. با این حال، بر اساس آمار منتشر شده که وضعیت حداقلی را به نمایش می‌گذارد، میزان و روند خودکشی در ایران، قابل تأمل است و نیازمند توجه خاص به شرایطی که در حال تشدید خودکشی در ایران است.

اطلاعات آماری مربوط به خودکشی در سال گذشته(1402) هنوز منتشر نشده است، اما در سال 1401 بنا به گفته رییس مرکز مشاوره دانشگاه علوم پزشکی ایران بیش از 6 هزار نفر بر اثر خودکشی فوت کرده‌اند که به نظر می‌رسد در سال 1402 افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است. تعداد خودکشی منجر به فوت در سال 1400 از سوی نیروی انتظامی 5085 نفر بیان شد که در سال 1401 حداقل 18 درصد رشد داشته است. اگر سال 95 را برای مقایسه در نظر بگیریم، تعداد خودکشی منجر به مرگ در ایران حدود 59 درصد رشد داشته است. این میزان رشد، نشان می‌دهد که نمی‌توان مدعی بود رشد خودکشی تابعی از رشد جمعیت است؛ چرا که جمعیت ایران طی این 7 سال، 59 درصد رشد نداشته است. رشد جمعیت ایران در سال 1401 در مقایسه با سال 95 حدود 9.5 درصد می‌شود؛ بنابر این، درصد رشد خودکشی در ایران طی این مدت حدود 6.2 برابر درصد رشد جمعیت بوده است. پس باید علل افزایش میزان خودکشی را جای دیگری جستجو کنیم.

از زوایه‌ای دیگر به آمار خودکشی در ایران نگاهی بیاندازیم. نرخ خودکشی موفق که بر مبنای 100 هزار نفر محاسبه می‌شود در سال 1401 بنا به گفته رییس مرکز مشاوره دانشگاه علوم پزشکی ایران به 7.4 نفر رسید. کافی است بدانیم نرخ خودکشی در سال 1388 حدود 4.1 نفر بود؛ یعنی طی 14 سال اخیر بر نرخ خودکشی 3.3 نفر افزوده شده است. به عبارتی، نرخ خودکشی در دو دهه اخیر رو به فزونی بوده است و در مقایسه با سال 88 فاصله اندکی تا دو برابر شدن دارد. این در صورتی است که نرخ اقدام به خودکشی در اوایل دهه 60 حدود 1.3 بود؛ که قطعا نرخ خودکشی‌های موفق در آن سال بسیار کمتر از این میزان است. با توجه به این که به ازای هر خودکشی موفق بین 20 تا 30 برابر اقدام به خودکشی داریم، احتمالا در سال 1401 بین 120 تا 180 هزار اقدام به خودکشی داشتیم.

حال اگر حد وسط این دو را در نظر بگیریم بر حسب 150 هزار اقدام به خودکشی، نرخ اقدام به خودکشی 176.5 خواهد بود؛ یعنی در سال 1401 از هر 100 هزار نفر 176.5 نفر اقدام به خودکشی کرده‌اند که در مقایسه با ابتدای دهه 60 نرخ اقدام به خودکشی حدود 135 برابر شده است. این افزایش عجیب، ناشی از شرایط کلان حاکم بر جامعه ایران و سیر تحولات آن در چند دهه گذشته است. باید توجه داشت که انباشت مسائل در شرایط کنونی به‌ویژه چند سال اخیر، به شرایط فوق هشدار رسیده و ضروری است نهادهای مسئول نسبت به آن توجه ویژه داشته باشند. این توجه نه در تقویت فعالیت‌های مددکاری مانند اورژانس 123 ـ که البته در جای خود بسیار مهم است ـ بلکه به تغییر رویه‌هایی معطوف است که جامعه ایرانی را با بحران گذران زندگی و فرایند کاهش شأن انسانی افراد در موقعیت‌های پایدار و بازتولیدشونده توهین و تحقیر و تبعیض، و نادیده گرفتن حقوق شهروندی و حق فردیت مواجه کرده است.

نرخ خودکشی موفق در ایران از سال 1388 تا 1401(به ازای 100 هزار نفر)

بیشتر بخوانید:

216216

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1901656